วัดพระพายหลวง
 |
| ตั้งอยู่ทางทิศเหนือของเมืองสุโขทัยเป็นวัดที่มีความสำคัญต่อประวัติศาสตร์สุโขทัย เพราะมีสิ่งก่อสร้างในรูปแบบสถาปัตยกรรมและศิลปกรรมตั้งแต่ยุคเริ่มแรกของเมืองสุโขทัย และก่อสร้างเพิ่มเติมสืบต่อกันมาจนถึงสมัยสุโขทัยตอนปลาย โบราณสถานที่เก่าแก่ที่สุดในวัดเป็นปราสาท 3 องค์ ปัจจุบันเหลือสมบูรณ์เพียงองค์ด้านทิศเหนือ ส่วนอีก 2 องค์พังทลายเหลือเพียงฐาน สันนิษฐานว่าน่าจะสร้างขึ้นในราวกลางพุทธศตวรรษที่ 18 ซึ่งได้รับอิทธิพลการสร้างมาจากศิลปะลพบุรี อันเป็นตัวแทนของวัฒนธรรมเขมรซึ่งกำลังเจริญขึ้นในภาคกลางประเทศไทยในระยะเวลานั้น ถัดจากปราสาทไปทางตะวันออกมีวิหาร และยังมีเจดีย์ทรงเหลี่ยมแบบปิรามิด ประดับทุกด้านด้วยซุ้มพระพุทธรูปลดหลั่นเป็นชั้น ๆ ขึ้นไป เหมือนกับเจดีย์กู่กุดจังหวัดลำพูน ที่เจดีย์นี้มีหลักฐานการก่อสร้างทับซ้อนกันหลายสมัย นอกจากนี้ทางด้านตะวันออกสุดของกลุ่มโบราณสถาน เป็นมณฑปประดิษฐานพระพุทธรูปในอิริยาบท เดิน ยืน และนอน ซึ่งเข้าใจว่าน่าจะสร้างในสมัยหลังที่สุดในบรรดาโบราณสถานที่กล่าวมาแล้ว คือในสมัยสุโขทัยตอนปลาย |